NANOO‘LCHAMLI KATALIZATORLAR OLISH VA ULARNI OLEFINLARNI GIDROGENLASHDA QO‘LLASH

Abstract

So‘ngi vaqtlarda nanotexnologiyalar va nanomateriallar kimyosi jadal rivojlanmoqda. Nanokatalik tadqiqotlarning asosiy maqsadi selektiv, yuqori faollik, energiyani kam sarflashi va uzoq yillik yaroqlik muddatiga ega katalizatorlarni ishlab chiqarish hisoblanadi. Buning sababi, ularning katta sirt yuza maydoniga ega ekanligi va odatdagi katalizatorlarga qaraganda, ularning sirt yuzasida metall nanozarrachalari sezilarli darajada ko‘p ekanligi bilan bog‘liqdir. Ushbu sohadagi jadal tarzda ketayotgan tadqiqotlarga qaramasdan hozirgi kunda optimal morfologiyaga va fazali tarkibga ega katalizatorlarning nanostrukturaga ega qatlamlarini olishning konstruktiv-texnologik loyihalari ishlab chiqilmagan. Tadqiqotchilar tomonidan nanotexnologiya sohasining keng qo‘llanilish doirasini hisobga olgan holda nanog‘ovakli anodli alyuminiy oksidini shakllantirish texnologiyasini ishlab chiqishga qaratilmoqda. Anodli oksidlanish usullari asosida nanotuzilishli materiallarni olish hozirgi vaqtda faol ravishda tadqiq qilinmoqda. Amaliy qiziqish uyg‘otadigan materiallardan biri bu – g‘ovakli alyuminiy oksidi hisoblanadi. G‘ovakli alyuminiy oksidga asoslangan materiallar nanotexnologiya, mikrobiologiya, yadro fizikasi, meditsina va boshqa ko‘plab sohalar talablariga mos keladi, ya’ni mexanik, kimyoviy, issiqlikka chidalilik kabi o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Nanotuzilishli katalizatorlarni olishning eng qulay va arzon usullaridan biri – anodli oksidlanish usuli orqali g‘ovakli alyuminiy oksididan foydalanishdir. Bu esa o‘z navbatida ushbu dissertatsiya ishini dolzarbligini namoyon qiladi