BEMORLARNI DAVOLASHDA SHIFOKOR FAOLIYATIDA TIBBIY ETIKA VA DEONTOLOGIYANING O‘RNI VA AHAMIYATI
Keywords:
Tibbiy etika, tibbiy deontologiya, shifokor siri, deontologiya qonun-qoidalari, shifokor xatolari, oqilona anamnez yig‘ish, muloqot qilish san’ati, xushmuomalalik.Abstract
Hozirgi kunda shifokor (vrach va hamshira) bilan bemor orasidagi munosabatlar chuqur falsafiy mushohada yuritishni talab qiladi. Davoning boshi ishonchdan boshlanadi, ya’ni bemor shifokorga va uning berayotgan dori-darmonlariga ixlos qo‘yishi kerak. Bir so‘z bilan aytganda, bemor shifokorga ishonishi kerak. Bu ishonchni paydo qiladigan inson, albatta, shifokorning o‘zidir, uning go‘zal nutqi hisoblanadi. Shifokor deontologiyasida yotadigan bemor bilan shifokor munosabati, shifokorning butun bilimi, odobi butun bilim-harakati bemorga doimiy ishonch uyg‘otishga bo‘lishi kerak. Bemorda o‘zini qiynagan dardga shifokor malhham, najot bo‘la oladi, degan umid va tuyg‘u paydo bo‘lishi kerak. Buning uchun avvalo vrach bemor bilan muloqot san’atini egallashi shart.
References
Tibbiyot deontologiyasi xalqaro kodeksini Xalqaro vrachlar jamiyati tasdikdagan (1949, Jeneva).
Qosimov E. Y., SHifokorning nutq madaniyati va bemor bilan muloqot san’ati, Tibbiyot deontologiyasi, 2002.
Zokirxodjaеv Sh.Ya., Solixov M.U. “Shifokor va bеmor” Toshkеnt - 2016 yil.
Siluyanovoy I. V. Bioetika v Rossii: sеnnosti i zakono`., M. 2001. R
Faulеr M.. Etika i sеstrinskoе dеlo. M., 1994.
Mеrta Dj.. Spravochnik vracha obhеy praktiki. M.,1998.
Qosimov E.Yu.. Muloqot san'ati. Toshkеnt, 1996.
Garbutt G, Davies P. Should the practice of medicine be a deontological or utilitarian enterprise? J Med Ethics. 2011;37:267–70.
Mack P. Utilitarian ethics in healthcare. Int J Comput Internet Manage. 2004;12:63–72.
Playford RC, Roberts T, Playford ED. Deontological and utilitarian ethics: A brief introduction in the context of disorders of consciousness. Disabil Rehabil. 2015;37:2006–11.
Campbell A.V. Bioethics the Basics. Routledge; London, UK: 2013.
Thomasma D.C. Virtue theory in philosophy of medicine. In: Khushf G., editor. Handbook of Bioethics: Taking Stock of the Field from a Philosophical Perspective. Kluwer; Dordrecht, The Netherlands: 2004.
