QISHLOQ XO'JALIGI VA GEOGRAFIYA FANLARI ILMIY JURNALI

BUXORO VILOYATI BUXORO TUMANI GIDRODINAMIK HOLATINI YAXSHILASH BO’YICHA TAVSIYALAR

Tuxtayeva Xabiba Toshevna — 2024-02-10

Buxoro viloyati Qorovulbozor yer osti suvlarining geografik joylashuvi asosida zaxirasi, balansi, fizik – kimyoviy tarkibi asosida xalq xo’jaligida foydalanish bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqildi. Mavzuga oid tegishli tashkilotlar bilan hamkorlik qilindi.

AKS ETTIRISHLARI GRUPPASINING TA’RIFI

Jo‘rayeva Zebiniso Yo‘ldoshevna — 2024-02-10

Maqolada maydon ustida va formalar bilan aniqlangan 2-o‘lchovli bichiziqli metrik fazolarda tartib bilan berilgan m ta nuqtadan iborat ketma-ketliklarning geometriyalari rivojlantirilgan. Evklid va Psevdo-evklid geometriyalarida ratsional sonlar ustida 2-o‘lchovli sonlar maydonining geometriyasi qaralgan.

XORAZM VILOYATINING IJTIMOIY-IQTISODIY RIVOJLANISHINING HOZIRGI HOLATI VA TENDENSIYALARINI STATISTIK BAHOLASH

Oʻtamuratov Asfandiyor Rustamovich — 2024-02-10

Ushbu maqolada Xorazm viloyatining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining tarmoqlar kesimida dinamikasi statistik tahlili, iqtisodiyot sohalarining viloyat YAHMga taʼsiri, ularni turli statistik usullardan foydalanib, iqtisodiy-statistik tahlilini amalga oshirish, barqaror iqtisodiy rivojlanish surʼatlariga erishishda asosiy ustuvorliklarini aniqlash hamda aniqlangan oʻzgarish tendensiyalari asosida istiqbolda rivojlanish strategiyasi asosiy yoʻnalishlari yoritib berilgan.

KALSIY VA FOSFOR METABOLIZMI. MIKROELEMENTLAR. TISH QATTIQ TÓQIMASI BIOKIMYOSI. SÓLAK BIOKIMYOSI

Muxtorov Shoxruz Safar óg'li — 2024-02-10

Ushbu maqolada mikroelementlar, kalsiy va fosfor haqida shuningdek tish qattiq to’qimasi va so’lak biokimyosi haqida fikr va mulohazalar keltirilgan.

PERIODONT TO’QIMALARNING BOLALARDAGI FIZIOLOGIK XUSUSIYATLARI

Muxtorov Shoxruz Safar óg'li — 2024-02-10

Ushbu maqolada periodont to’qimalar hamda ularning bolalardagi fiziologik xususiyati haqida so’z boradi.

VIRUSLARNI KOʻPAYTIRISH USULLARI. VIRUSOLOGIYADA SEROLOGIK REAKSIYALARNI QO’LLASH. VIRUSLARNI INDIKATSIYASI. BAKTERIOFAGLAR

Muxtorov Shoxruz Safar óğli — 2024-02-10

Ushbu maqolada viruslar haqida ularni kopaytirish usullari, shuningdek virusologiyada serologik reaksiyalarni qo’llash va bakteriofaglar haqida so’z boradi.

SHOLI KASALLIKLARI VA ULARNI HOSILDORLIKKA ZARARINI KAMAYTIRISH YO‘LLARI

Bekchanov Azamat Shuhrat o‘g‘li — 2024-02-10

Ushbu maqolada sholi o‘simligini kasalliklari va ularga qarshi kurash yo‘llari ko‘rsatilgan.

TOMCHILATIB SUG‘ORISH TURLARI, DROPLET SHLANG SUG’ORISH TIZIMI AFZALLIKLARI

Bekchanov Azamat Shuhrat o‘g‘li — 2024-02-10

Tomchilab sug'orish tizimi, qishloq xo'jaligi sohasini o'zgartirishda ahamiyatli bo'lib, suv sarflarini kamaytirish, yig'indilarni ko'paytirish va moddiy foydani oshirish imkoniyatini beradi. Bu tizim suvni to'g'ri joylarga, o'z vaqti va miqdorida etkazib beradi, bu esa suv sarflarini kamaytiradi va suvni to'qish riskini kamaytiradi. Tomchilab sug'orish tizimi, qishloq xo'jaligi sohasida klimat o'zgarishining ta'sirini kamaytirishda muhim ahamiyatga ega. Klimat o'zgarishi ko'p vaqt davomida chuqur suqlarni va ko'p yonli issiqliklarni keltirib chiqaradi, bu esa yig'indilarni buzib ketishi va oziq-ovqat xavfsizligini kuchaytiradi. Tomchilab sug'orish tizimi esa qishloq xo'jaligida yashovchi kishi uchun suvni samarali foydalanishga imkoniyat beradi va oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlashga yordam beradi.

AZOTLI O‘G‘ITALAR HAQIDA MA’LUMOTLAR VA ULARNING O‘SIMLIKLARIGA TA‘SIRI

Ishmamatova Obida Zokirovna — 2024-02-10

Ushbu maqolada Azotli oʻgʻitlar, ularning ishlatilishi hamda ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan.

DORIVOR DIANTHUSNING FOYDALI XUSUSIYATLARI

Jumayeva Marvaridbonu — 2024-02-10

Odamlar qadim zamonlardan buyon tabiat neʼmatlaridan keng foydalana boshlaganlar. Ayniqsa, dorivor oʻtlarni turli kasalliklarga qo‘llab shifo topishda qo‘llaganlar.Bundan 3-4 ming yil ilgari Hindiston, Xitoy, Qadimiy Misr mamlakatlarida shifobaxsh oʻsimliklar haqida maʼlumotlar beruvchi asarlar yozilgan. Sharqda, xususan Oʻrta Osiyo xalq tabobatida dorivor oʻsimliklardan foydalanib davolash oʻzining qad.

Anʼanalariga ega. Shifobaxsh oʻsimliklardan tibbiy maqsadlarda foydalanish borasida Abu Ali Ibn Sinoning “Al-qonun” asarida 476 ga yaqin oʻsimlikning shifobaxsh xususiyatlari va ularni ishlatish usullari toʻgʻrisida maʼlumotlar keltiriladi. Hozirgi vaqtda esa dorivor oʻsimliklarning turi koʻpayib, xalq tabobati shifobaxsh oʻsimliklar bilan boyigan. Dorivor oʻsimliklardan koʻproq anor, achchiqmiya, bodom, doʻgʻbuy, dorivor gulxayri, yongʻoq, jagʻ-jagʻ, zubturum, isiriq, itburun, omonqora, pista daraxti, sachratqi, choyoʻt, shildirbosh, shirinmiya, shuvoq, yantoq, yalpiz, kiyikoʻt, togʻrayhon, qizilcha, qoqioʻt va boshqalari tarqalgan. O‘zining bir necha shifobaxshlik xususiyatlari va samarasi bilan boshqa o‘simliklardan kimyoviy tarkibi bilan keskin farq qiluvchi dorivor Dianthus o‘simligi ham yurtimizda qisqa arealni egallaydi. Surxondaryo viloyatining tog‘li mintaqasida ya’ni Boysun tog‘idagi uchrovchi Dianthus Uzbecistanicus dorivor o‘simligi Chinnigullar yo‘g‘on ichakdagi yallig‘lanish (kolit), ichak kolikasi, meteorizm (karminativ ta'sir), rektum, jigar kasalliklarini davolashda ishlatiladi.

BEL CHURRASINI DAVOLASHDA ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALARNING TIBBIYOTDA TUTGAN OʻRNI

Maxmanabiyeva Madina Melis qizi — 2024-02-10

Umurtqa mintaqasidagi noqulaylik va og'riq ko'pincha o'ttiz yoshdan keyin ko'pchilikni bezovta qila boshlaydi. Vaqt o'tishi bilan umurtqa pog'onasidagi yuk kuchayadi, ayniqsa, agar insonning ishi jismoniy mehnat bilan bog'liq bo'lsa, u harakatsiz turmush tarzini olib borsa yoki u semirish tashxisiga ega bolsa. Orqa miya ustidagi kuchlanish va bosim og'riqni, sezuvchanlikni yo'qotadi, keyinroq - bel umurtqasining churrasini keltirib chiqaradi.

JIGAR TRANSPLANTATSIYASINI OʻTKAZISHDA ZAMONAVIY BILIMLARNING TIBBIYOTDA DOLZARBLIGI

Maxmanabiyeva Madina Melis qizi — 2024-02-10

Ushbu maqolada jigar transplantatsiyasi hamda uni oʻtkazishda zamonaviy bilimlarning tibbiyotda dolzarbligi haqida so’z boradi.

ZAMONAVIY XERURGIG ASBOBLARNING JARROHLIK AMALIYOTIDA ISHLATILISHINING SAMARADORLIGI

Maxmanabiyeva Madina Melis qizi — 2024-02-10

Ushbu maqoladazamonaviy xirurgig asboblar va ularning jarrrohlik amaliyotida ishlatilishining samaradorligi haqida so’z boradi.

АЛМАШЛАБ ЭКИШНИНГ ТУПРОҚ СУВ ЎТКАЗУВЧАНЛИГИГА ТАЪСИРИ

Қутлимуратова Д.Б — 2024-08-01

Structural conditions of the Republic of Karakalpakstan does not meet the requirements due to low soil fertility. The permeability of such soils is low. Soil water permeability influences on the water, nutrient and air regimes of the plant. In the field experiment, influence of past crops, which are sown before wheat as past crops, mung bean, sesame, soybean, which are included in the system of short crop rotation, and used organic fertilizers, on soil water permeability was studied. According to the results obtained, a positive effect on soil water permeability was observed when mung bean was sown for grain before winter wheat, then for green manure and fertilized with an additional 20 t / ha manure.

O`SIMLIKLAR

Abdurashidova Sitora Jaxongirovna — 2024-08-01

Ushbu maqolada o’simliklar haqida, shunindek osimlik dunyosining ahamiyati va rivoji borasida so’z boradi.

GEOAXBOROT TEXNOLOGIYALARI ASOSIDA YER OSTI SUVLARINING HOLATINI AKS ETTIRUVCHI RAQAMLI XARITALAR ISHLAB CHIQISH

Raimjonova Nilufar — 2024-08-01

GIS texnologiyalari va avtomatlashtirilgan tizimlardan foydalangan holda yer osti suvlari monitoringi va tahlili uchun axborot olish va ularni saqlash usulini o‘rganib chiqishdan iborat. Ish natijalarining amaliy ahamiyati va amalga oshirilishi. Avtomatlashtirilgan tizimlarni ishlab chiqish uchun yaratilgan dasturiy majmualar amaliy ahamiyatga ega. Ishlab chiqilgan tadqiqot tamoyillari yer osti suvlarining ekspluatatsion zaxiralarini qayta baholash bo‘yicha qo‘shimcha qidiruv ishlari doirasida topshirilgan ishlarni bajarishda muvaffaqiyatli qo‘llanilmoqda va amalga oshirilmoqda. Yer osti suvlarining davlat monitoringi tizimida shuningdek, ixtisoslashtirilgan rejimdagi quduqlarda gidrogeologik parametrlarini kuzatish uchun xizmat qiladi.

RANGLI VA OQ TOLALI G‘O‘ZA GENOTIPLARIDA QURG‘OQCHILIKKA CHIDAMLILIK INDEKSLARI HAMDA CHIDAMLILIK GENLARIGA GENETIK BOG‘LANGAN DNK MARKERLAR BILAN PZR SKRINING

Shavqiyev J.Sh — 2024-08-01

G‘o‘za o‘simligi dunyoning ko‘plab mintaqalarida yetishtiriladigan qimmatli texnik ekin hisoblanadi. Bu o‘simlik, shuningdek, rivojlangan va rivojlanayotgan dunyo mamlakatlarida ham yetishtiriladigan sanoat ekinidir. G‘o‘za hosildorligining pasayishidagi asosiy muammo-sug‘orish suvining yetishmasligi bilan bog‘liqdir. O‘zbekiston ham sug‘orish suvi yetishmasligi sababli jiddiy qurg‘oqchilik muammolariga duchor bo‘lmoqda. Maqolada suv bilan optimal ta’minlanganlik (nazorat) va suv tanqisligi (tajriba) sharoitlarida yetishtirilgan o‘rta tolali (G. hirsutim L.) g‘o‘zaning rangli va oq tolali namunalarining o‘simlik mahsuldorligi bo’yicha chidamlilik darajalari tahlil natijalari keltirilgan. Tadqiqotda 21 ta rangli va oq tolali g‘o‘za namunalarini 14 ta qurg’oqchilika chidamlilik bog’liq SSR markerlari bilan baholandi. Bunda NAU1190 markeri stressga ta’sirchanlik indeksi bilan bog’liqligi aniqlandi. PZR tahlil natijalariga ko‘ra, chidamlilik bilan genetik bog‘langan NAU1190 DNK markerining 220 juft asos (j.a.)li alleli 9-011460 yashil tolali va 20-011250 to‘q jigarrang tolali namunalari genomida geterozigota holatda mavjud ekanligi aniqlandi. Boshqa rangli va oq tolali namuna (1-A-801 (jigarrang), 2-011250(jigarrang), 12-010108(jigarrang), 14-010765(jigarrang), 18 – Sadaf (oq), 19- Gulshan (oq)) larda NAU1190 DNK markerining tegishli alleli gomozigota holatda mavjudligi qayd etildi.

ASALARICHILIK TARMOG'INI JOYLASHTIRISHNING IQTISODIY ASOSLARI VA UNING SAMARADORLIGINI OSHIRISH YO'LLARI

Kalandarov Dilmurod Dusmuradovich — 2024-09-01

Ushbu maqolada asalarichilik tarmog'ini joylashtirishning tabiiy-iqtisodiy omillari va xususiyatlari, tarmoqning samaradorligini oshirish yo'llari haqida tadqiqot natijalari keltirilgan.

ФАРҒОНА ВОДИЙСИ ШАРОИТИДА ҒАЛЛА-ҒЎЗА АГРОБИОЦИНОЗИДАГИ ЭКИНЛАРНИ ЗАРАРКУНАНДАЛАРДАН ҲИМОЯЛАШ

Акбаров Рахманжон Жумақўзиевич — 2024-10-03

Ушбу мақолада ғўзанинг асосий зараркунанда ҳашаротлардан ҳимоя қилишда янгича ёндошиш; феромон тутқичлардан унумли фойдаланиш; ғўза тунламига қарши биологик усулларни қўллаш муддатлари, кимёвий кураш воситаларини сўнгги кураш чораси сифатида танлаш ва илмий асосланган муддатларда ўтказиш ҳақида фикр юритилади. Мақолада ғалладан кейинги экинлардаги зарарли хашаротларни ривожланиш динамикаси, зарари ва қарши кураш усуллари бўйичаилмий тадқиқотлар ёритилган.