ANDIZ ( INULA ) TURKIMIDAGI QORA ANDIZ ( INULA HELENIUM ) VA SARIQ ANDIZ ( INULA GRANDIS) TUR O’SIMLIGINING O’ZIGA XOS XUSUSIYATI VA AHAMYATI.
Keywords:
Andiz (Inula ), Qora andiz ( Inula helenium ), sariq andiz (Inula grandis), Efir moyi, levulyoza ( furuktoza ), allaton ( tabletka holida ), Toshkent , Samarqand, Andijon, Farg’ona , va Surxondaryo, Taqayong’oq va Jourjurek, Kumushkonsoy, Zarkentsoy, igalan , igalin, seskviterpenovin diollari- igalon, flavonoidlar, saponinlar, organic kislatalar.Abstract
Andiz (Inula ) qoqio’tdoshlar (Asteraceae ) oilasiga mansub ko’p yillik osimlik turkimi. Bu turkimning 100 ga yaqin turlari mavjud. O’zbekistonda esa Andiz turkimining 9 ta turi bor. U tog’larning quyi va o’rta mintaqalarda mayda zarrali yumshoq qiyaliklarda o’sadi. U asosan Toshkent, Samarqand, Andijon, Farg’ona , va Surxondaryo viloyatlari hududida uchraydi. Xom ashyoni yig’ishda ildiz tizmida 20 sm radyusda 30 sm chuqurlikda qaziladi va poyani ushlab ildizpoyalari bilan birga ildizlari tortib olinadi, bunda qalin ildizlari sinib ketmasligi harakat qlinadi. Ilmiy tibbiyotda oshqazon va o’n ikki barmoqli ichak yaralari va oshqazon katari uchun qorqa andiz ildizidan preparatlar tavsiya etiladi.
References
O’zME birinchi jild,Toshkent 2000-yil .
Alimbaeva P.K. Goncharova. A.V. Qirg’izistonning dorivor o’simliklari 1971-yil, 98-bet.
Dorivor o’simliklarning hududlar va resuruslar atlasi M:GUGK, 1983-y,340- bet.
Nasov A.M. Dorivor o’simliklar .M:EKSMO-Press, 2000-y, 350-b.
O’simlik preperatlari Abu Ali ibn Sino ( Avitsena ) 11- qo’llanma, tahrirlangan , Sh.B. Irgasheva, Toshkent -2003, 457-b.
Botanika – farmakognostik lug’ati, Ed. Bilinova K.F.M : Oliy maktab 1990-y, 272-b.
.www.ipni.com( International plants Name Index).
.www.powo.com( Plants of the World Online)
