SUN’IY NEYRON TARMOQLARDAN FOYDALANGAN HOLDA ELEKTR SISTEMASI ISTE’MOLINI BASHORAT QILISHDA QO’LLANILISHI
Keywords:
Sun’iy Neyron Tarmoq, yuklamalarni prognoz qilish, neyron tarmoqning kompyuter modeli, MatLab, NNTool.Abstract
Bugungi kunga kelib butun dunyoda elektr energetikasi sohasida juda ko’plab yangiliklar amalga oshirilmoqda. Shu bilan bir qatorda yetarlicha muammoli vaziyatlar xam yuzaga kelmoqda. Bunga birgina misol qilib olishimiz bo’lgan holat bu- tizimni barqaror ishlashini ta’minlashda yuklamalarni nazorat qilishdir. Tizimni tog’ri ishlashini tashkil qilishda biz aniq xisob-kitoblarga tayanib ish olib boramiz. Bu xisob-kitoblar ancha yillardan beri an’anaviy tarizda amalga oshirilib kelinmoqda. Bunda yuqori darajali chiziqli bo’lmagan algebraik tenglamalar sistemasi yoki matritsa shaklida ifodalashimiz kerak. Bu esa ko’p vaqt talab etadi hamda, bu amaliyotda kamchiliklar ko’p kuzatilish holatlari ro’y beradi. Shu sababli elektr energetik tizimlarning barqarorlashgan xolatini xisoblashning eng maqbul usullarini izlash bugungi kunning eng muhim vazifalaridan biridir. Ko’pgina xollarda elektr yuklamalarini prognoz qilish, ekspluatatsiya real vaqtida kutilganidan farq qilishi kuzatiladi. Ushbu maqolada elektr yuklamalarini prognoz qilishda sun’iy neyron tarmoqdan foydalanish amaliyoti yoritilgan. Sun’iy Neyron Tarmoq (SNT)ning energetika sohasida imkoniyatlari, neyrokompyuterlardan foydalanishning mavjud vazifalarini tahlil qilinib chiqildi. MatLab dasturida SNTni realizatsiya qilish ko’rildi.
References
Медведев, В.С., Потёмкин, В.Г. Нейронные сети. Matlab 6. – ДИАЛОГ-МИФИ, 2002.-496 с.
Xudayarov M.B., Normamatov N.N., Ikramov T.A. – Elektr energetik tizimlarining barqarorlashgan xolatini xisoblash uchun sun’iy neyron tarmoqlardan foydalanish. “Elektr ta’minoti tizimining dolzarb muammolari” Tashkent-2021 342-bet.
Курбацкий, В.Г., Томин, Н.В. Прогнозирование электрической нагрузки с использованием искусственных нейронных сетей // Электрика, 2008. №7
D. C. Park, M. A. EI-Sharakawi, R. J. Marks II, L. E. Atlas and M. J. Damborg, "Electric Load Forecasting using an Artificial Neural Network", IEEE Transactions on Power Systems, Vol. 6, No.2, May 1991.
M.B. Xudayarov, Sh.Z. Rajabov - Qisqa muddatli yuklamalarni pragnoz qilish uchun sun’iy neyron tarmoqlarini qo’llash. “Elektrotexnika, elektromexanika, elektrotexnologiyalar va elektrotexnika materiallari” Andijon-2021 101-bet
Т.В. Алферова, Т.А. Трохова- Kомпьютерное прогнозирование электрических нагрузок методами нейронных сетей “Агротехника и энергообеспечение” – 2019. – № 3 (24)
С.Г. НИКОЛАЕВА – “Нейронные сети. Реализация в matlab” Казань 2015
Internet sayti: Bugungi kunning chiqishi va botishi | Quyosh chiqishi va botishi vaqtlari (timesles.com)
